Układ urbanistyczny miasta wraz ze Wzgórzem Zamkowym

Będzin jest jednym z najstarszych miast województwa śląskiego, a prawa miejskie zostały mu nadane w XIV wieku. Początki osadnictwa na terenie dzisiejszego Będzina sięgają jednak znacznie wcześniejszych czasów.

W IX w. na miejscu obecnego zamku nad Przemszą wzniesiono gród obronny, który strzegł prastarego szlaku handlowego z Kijowa przez Kraków na Śląsk i do Norymbergi. Pierwsza wzmianka o Będzinie pochodzi z 1301 r., ale początki osadnictwa na terenie dzisiejszego miasta sięgają znacznie głębiej. W latach czterdziestych XIV w. powstaje miasto na prawie polskim (na pewno miasto istniało w 1349 r.). Król Kazimierz Wielki na miejscu grodu wzniósł murowaną warownię, a osadę targową 5 sierpnia 1358 r. podniósł do rangi miasta na prawie niemieckim (prawo magdeburskie) i otoczył ją kamiennymi murami. Pierwszym znanym wójtem był Hinko zwany Ethiopusem. Miasto swój największy rozkwit przeżywało w epoce jagiellońskiej (XVI w.), dzięki licznym przywilejom królewskim (np. prawo składu soli z 1484 r.).

W 1565 r. Zygmunt August zezwolił na organizację pięciu targów rocznie, których tradycja przetrwała do dziś. W 1655 r. miasto i zamek zniszczył najazd szwedzki, a Będzin przeżył najpoważniejsze załamanie gospodarcze.

Będzin był też świadkiem ważnych wydarzeń historycznych. To właśnie tutaj prowadzono rozmowy pokojowe pomiędzy Rzeczpospolitą a krajami habsburskimi, których wynikiem był traktat będzińsko-bytomski. Na jego mocy Habsburgowie zrzekli się pretensji do tronu polskiego i uznali Zygmunta III Wazę za prawowitego króla Polski. 

Obiekt w rejestrze zabytków województwa śląskiego: A 810/67 z dnia 18 II 1969 (województwo katowickie)

Współrzędne geograficzne:  50° 19’ 09” N; 19° 08’ 04” E