Miejsce pamięci po getcie

Osadnictwo żydowskie w Będzinie sięga średniowiecza. Rozkwit kulturalny, społeczny i polityczny będzińscy Żydzi przeżywali w drugiej połowie XIX w. stanowiąc wówczas niemal 80% mieszkańców miasta. Choć w okresie międzywojennym ich liczba stale wzrastała, proporcje mocno się zmieniały - w 1931 roku prawie połowę mieszkańców, liczącego 48 tysięcy ludzi miasta stanowili Żydzi. Na rok przed wybuchem wojny w Będzinie żyło ich prawie 23 tysiące.

Założone przez okupanta niemieckiego będzińskie getto (sierpień 1942 r.), w dzielnicy Warpie, stanowiło jedną całość z sosnowieckim gettem na Środuli. Teren dawnego getta w Będzinie można wyznaczyć ulicami: Wilcza, Wesoła, Rutki Laskier. Getto zamieszkiwało nawet 27000 osób, z których ogromna większość zginęła zamordowana w komorach gazowych obozu Birkenau.

Ostatecznie getto zostało zlikwidowane w sierpniu 1943 roku po krótkim oporze ze strony członków lokalnej Żydowskiej Organizacji Bojowej.

Po tych tragicznych wydarzeniach pamiątkę stanowi Pomnik - na Placu Bohaterów Getta - z tablicą pamiątkową z napisem w języku hebrajskim, angielskim i polskim: Pamięci ponad 30 tysiącom Będzińskich Żydów osiadłych tu od wieków i pokoleń, wywiezionych i wymordowanych przez nazistowskie Niemcy w latach II wojny światowej 1939-1945. Władze miasta i mieszkańcy Będzina, sierpień 2005.

Niezwykłą pamiątką tamtych tragicznych wydarzeń jest odnaleziony „Pamiętnik Rutki Laskier”.

Współrzędne geograficzne: 50° 19' 01" N; 19° 08' 39" E