Kościół parafialny pw. Świętej Trójcy z XIV wieku

Wzmianki o parafii będzińskiej znajdujemy już w dokumentach z pierwszej połowy XIII w. Słusznym jest więc przypuszczenie, że najstarsze partie murów kościoła pamiętają jeszcze czasy Kazimierza Wielkiego.

W pełni murowany kościół wzniesiono jednak dopiero około 1364 roku. Wiele wskazuje na to, że kościół został zbudowany dzięki fundacji Kazimierza Wielkiego. W 1601 roku kościół został gruntownie odnowiony. W 1655 roku, w czasie najazdu Szwedów, kościół został doszczętnie ograbiony i spalony.

Po zakończeniu wojny zrekonstruowano go w stylu barkowym. W początkach XIX w. dobudowano kaplice z dwóch stron północnej i południowej, świątynię ponownie rozbudowywano i przekształcono w latach 1873-1889. Dobudowano prezbiterium, później lewą boczną nawę. Równocześnie z rozszerzeniem kościoła powiększono go o podziemne krypty grobowe.

Dzisiaj główne wejście do kościoła znajduje się w wieży od strony zachodniej. Poprzez niską kruchtę wchodzi się pod chórem do wysokiej nawy głównej. Kruchta, w której na ścianach widnieją dwie tablice pamiątkowe, stanowi parter wieży.

Tuż nad wejściem do nawy głównej mieści się chór muzyczny wsparty na filarach. Na parapecie chóru widnieje herb rodziny Mieroszewskich oraz portrety Wojciecha Mieroszewskiego - podwojewody krakowskiego i jego żony Doroty z Bebulna Goławskiej. Z portretami Mieroszewskich wiąże się bardzo ciekawa historia; oryginalne portrety pochodziły ze zniszczonych pomników nagrobnych. Z całą pewnością znajdowały się one jeszcze w świątyni do połowy XIX wieku, później ślad po nich zaginął. W XXI wieku udało się je odnaleźć, jak się okazało zostały przekazane do Krakowa  w celu wykonania kopii! Dopiero w 2011 r. krakowscy muzealnicy przekazali materiały, dzięki którym można było wykonać kopie portretów. Kopie wykonane przez artystę plastyka Leszka Szymczyka zostały uroczyście zawieszone w pustych dotąd medalionach. 

Duża nawa posiada sufit płaski, ozdobiony freskiem, przedstawiającym Trójcę Świętą. Nawę główną oddziela od nawy węższej łuk tęczowy. Na ścianach przy łuku dla upamiętnienia miejsc dawnych ołtarzy wiszą złocone zabytkowe rozety (tak określane są w kronikach obramowania okalające obrazy).

Jak wskazały wykonane na szeroką skalę badania i ekspertyzy kościół Świętej Trójcy zagrożony był katastrofą budowlaną. Aby temu zapobiec w październiku 2013 roku rozpoczęto prace budowlane mające na celu zabezpieczenie świątyni. Rozległe uszkodzenia posiadały mury fundamentowe, stropy, ściany nośne (z pęknięciami dochodzącymi do 20 mm) oraz więźba dachu. Działania ratujące budynek Kościoła objęły: wzmocnienie gruntu, naprawę fundamentów z wykonaniem izolacji przeciwwilgociowej, naprawę pęknięć ścian i stropu oraz wymianę więźby dachowej z pokryciem. Świątynię ponownie otworzono w 2015. Środki na pokrycie prac konstrukcyjnego zabezpieczenia budowli pochodziły z odszkodowania za szkody górnicze, na podstawie wyroku Sądu. Wszelkie prace dodatkowe finansowała parafia.

Obiekt w rejestrze zabytków województwa śląskiego: A 4/60 z dnia 23 II 1960 (województwo katowickie)

Współrzędne geograficzne:  50° 19’ 35” N; 19° 07’ 51” E