Szlak Husarii Polskiej

Szlak Husarii Polskiej jest to czerwony, znakowany szlak turystyczny, opracowany przez ks. Jerzego Pawlika w latach 1969-1970 z okazji 286. rocznicy przemarszu wojsk polskich udających się na odsiecz Wiednia. Swą nazwę zawdzięcza on decydującej roli polskiej husarii w bitwie pod Wiedniem pod wodzą króla Jana III Sobieskiego. 

Oznaczenie szlaku: kolor czerwony

Długość: 160 km

Przebieg szlaku jest następujący:

Będzin - Grodziec - Przełajka - Dąbrówka Wielka - Brzeziny Śląskie - Bytom - Piekary Śląskie - Kozłowa Góra - Tarnowskie Góry - Repty Śląskie - Wieszowa - Mikulczyce - Szarsza - Gliwice - Żernica - Nieborowice - Pilchowice - Rudy - Leśniczówka Wielka - Nędza - rezerwat Łężczok - Markowice - Brzezie - Racibórz - Żerdziny - Pietrowice Wielkie - Pietraszyn - Krzanowice

Na terenie Będzina szlak ma długość 10,2 km następującym przebiegiem:

Dworzec PKP Będzin Miasto - Góra Zamkowa - Zespół pałacowo-parkowy w Gzichowie - Osiedle Zamkowe - Las Grodziecki - Góra św. Doroty - Grodziec (ul. Fryderyka Chopina, ul. Wojska Polskiego, ul. Bolesława Limanowskiego, ul. Róży Luksemburg, ul. Hugona Kołłątaja) - Park „Rozkówka” do Czeladzi i Przełajki.

Szlak rozpoczyna się niedaleko wyremontowanego niedawno budynku Dworca PKP Będzin Miasto. Modernistyczny dworzec, został oddany do użytku w 1931 roku, ciekawostką jest, że budująca go firma Pronaszko i Sobieszek do konstrukcji wykorzystała cement pochodzący z grodzieckiej cementowni. Rozpoczynamy naszą wędrówkę na ulicy Małachowskiego, na styku ulicy z Placem Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.
Idziemy w górę, ulicą Stanisława Małachowskiego, następnie skręcamy w ul. Jana Sączewskiego.

Szlak prowadzi przez Plac Lustigera, obok budynku Starostwa Powiatowego. Warto wspomnieć, że przy ulicy Sączewskiego mieści się również secesyjny budynek, w którym znajdowało się Starostwo Powiatowe do 1975 roku. Obecnie jest siedzibą jednego z banków.

Szlak w centrum Będzina jest dobrze oznakowany, znajdowanie oznaczeń nie sprawia żadnej trudności. Idąc ulicą Sączewskiego, kierujemy się do przejścia dla pieszych przez al. Kołłątaja i dalej wzdłuż cmentarza parafialnego. Na uwagę zasługuje mijany po prawej stronie zabytkowy cmentarz rzymskokatolicki, na którym podziwiać można piękne, bogato zdobione secesyjne rzeźby i nagrobki. Na cmentarzu znajduje się kościół pw. św. Tomasza z barokowym ołtarzem i obrazem św. Tomasza Becketa z Canterbury oraz gotyckimi rzeźbami. Warto dodać, że obiekt znajduje się w rejestrze zabytków województwa śląskiego.
Za cmentarzem - skręcamy w prawo, wzdłuż placu zabaw na Górze Zamkowej. Dla tych, którzy chcą zrobić sobie przerwę na krótki odpoczynek (długa droga jeszcze przed nami!) pojawia się kilka możliwości: do wyboru ławki przy placu zabaw, bądź w parku, do którego zaraz dojdziemy.  Szlak w wielu miejscach pokrywa się ze szlakiem Via Regia, obok naszego znaku czerwonego, od teraz pojawiać się będzie charakterystyczna muszla, oznaczająca szlaki Drogi św. Jakuba, prowadzące do Santiago de Compostela w Hiszpanii. Idziemy wzdłuż Domu Parafialnego, po lewej stronie zostawiamykościół pw. św.Trójcy. Wzmianki o parafii będzińskiej znajdujemy już w dokumentach z pierwszej połowy XIII w., a w XIX w. świątynię ponownie rozbudowywano i przekształcono. W latach 2013-2015 przeprowadzono prace budowlane mające na celu zabezpieczenie świątyni. Obiekt znajduje się w rejestrze zabytków województwa śląskiego.

Kierujemy się do parku na Wzgórzu Zamkowym. Szlak prowadzi przez park, cieniste alejki i liczne ławki zachęcają do chwili odpoczynku w pięknej scenerii. Widzimy będziński zamek obronny z XIV wieku, odbudowany po II wojnie światowej. Obiekt znajduje się w rejestrze zabytków województwa śląskiego. Od 1956 r. w jego wnętrzu znajduje się Muzeum Zagłębia z bogatą kolekcją dawnej broni. Kolejne oznaczenie, znajdujące się na drzewie nakazuje nam skręcenie w lewo, na schody, wzdłuż zamku. Idziemy w dół, mijamy zamek, następnie miejsce po będzińskiej synagodze, spalonej wraz z modlącymi się w niej Żydami w nocy z 8 na 9 września 1939 roku przez Niemców.
Kierujemy się na most na Przemszy, ponieważnaszym kolejnym przystankiem na szlaku będzie Zespół pałacowo-parkowy w Będzinie-Gzichowie. Barokowo-klasycystyczny Pałac Mieroszewskich wybudowany w latach 1702-1714 (wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego) wraz z otaczającym go parkiem znajduje się niedaleko, dlatego nie powinno nas martwić słabe oznakowanie szlaku w tej części. Obiekt zachwyca zarówno swoimi wnętrzami, jak i otoczeniem, w parku znajdują się m.in. XVIII rzeźby Bachusa i Bachantki.
Kolejny fragment szlaku, na którym się znajdujemy przynosi nam wytchnienie od zgiełku ulicy. Podczas naszego spaceru po parku z łatwością odnajdziemy oznaczenia, znajdujące się na drzewach, kierujące nas do bramy wyjściowej.

Idziemy wzdłuż ogrodzenia, w stronę kościoła pw. św. Jadwigi Śląskiej na osiedlu Zamkowym. Mijając kościół, znajdujący się nieco dalej, wchodzimy w osiedle. Idziemy ulicą Bursztynową, w stronę Miejskiego Zespołu Szkół nr 1. Mijamy szkołę, idziemy w stronę przejścia dla pieszych przez ul. Wolności. Szlak prowadzi ulicą Wolności w kierunku Lasu Grodzieckiego.
Kolejny etap wita nas upragnioną ciszą i spokojem, któresą przyjemną odmianą po poprzednim odcinku szlaku. Skręcamy w ulicę Modrzewiową, po kilkunastu metrach znajduje się wejście do lasu. Idziemy przez las, wzdłuż szkółki leśnej. Z pewnością spotkamy tu innych miłośników przyrody, Las Grodziecki bowiem jest idealnym miejscem na spacer. Punktem charakterystycznym jest budynek Nadleśnictwa Siewierz, Leśnictwa Grodziec. Jednak, uwaga! Szlak nie prowadzi, wbrew pozorom, szeroką drogą obok budynku nadleśnictwa. Biegnie lasem, w tym miejscu jest dość słabo oznakowany.Po wyjściu z lasu szlak prowadzi ulicą Hutniczą w stronę wiaduktu pod DK 86. Za wiaduktem znajduje się tablica informująca o obszarze chronionego krajobrazu na Wzgórzu Doroty.W tym miejscu szlak czerwony łączy się ze szlakiem zielonym, biegnie dalej ulicą Mickiewicza. Następnie skręcamy w prawo, za przystankiem autobusowym. Początkowo łagodnie, następnie nieco pod górkę, idziemy zboczem, później lasem. Osiągamy Górę św. Doroty. Znajdujemy się na wysokości 381 m n.p.m.Kościół pw. św. Doroty (figurujący w rejestrze zabytków województwa śląskiego) wybudowany został w 1635 roku, zniszczony w czasie zaborów, odbudowany został w 1946 r. Na co dzień zamknięty, kościół można zwiedzić podczas mszy świętej, która się odbywa każdego szóstego dnia miesiąca o godz. 15:00.Niestety, gęste drzewa uniemożliwiają podziwianie widoków ze szczytu, jest to możliwe jedynie podczas wchodzenia lub schodzenia z góry. Szlak biegnie w dół, po zejściu ze Wzgórza św. Doroty idziemy ulicą Chopina. Mijamy po prawej stronie willę Solvay, wybudowaną przez ród Ciechanowskich, w której mieszkali kolejni dyrektorzy Cementowni Grodziec. Uruchomiona w 1857 r., była jedną z najnowocześniejszych w tej części Europy.Obecnie w budynku mieści się Dom Pomocy Społecznej.
Skręcamy w ulicę Wojska Polskiego. Mijamy kościół pw. św. Katarzyny, w którym prezbiterium, wzniesione w XVIII wieku, wraz z zabytkowym wnętrzem kościoła wpisane jest do rejestru zabytków województwa śląskiego. Wchodzimy na ulicę Limanowskiego, na dole której mijamy filię Ośrodka Kultury w Grodźcu, skręcamy w lewo, wchodzimy na ulicę Róży Luksemburg. Osiągamy ulicę Kołłątaja, idziemy w prawo w stronę Parku Rozkówka.Przed nami Czeladź, opuszczamy tym samym Będzin i idziemy wzdłuż parku. Nie wchodzimy jednak do niego, ścieżka na łące, którą prowadzi szlak biegnie w stronę ulicy Wojkowickiej. Polecamy jednak wszystkim miłośnikom przyrody powrót w te rejony i wędrówkę również przez park.
Szlak przecina ulicę Wojkowicką. Prowadzi dalej łąką wzdłuż cmentarza komunalnego w Czeladzi. Stopniowo oddalamy się od hałaśliwej ulicy. Wchodzimy na czeladzką Maderę i ulicę Przełajską. Przed nami chyba najspokojniejszy etap naszej wędrówki. Pola i łąki nas otaczające pozwalają podziwiać piękno przyrody i bogactwo roślinności.
W oddali widzimy zabudowania Siemianowic Śląskich, które znajdują się za Brynicą.Powiatowy odcinek szlaku kończy się mostem na Brynicy, do którego można dojść idąc w lewo, za oznaczeniem.
Pozostając na terenie powiatu idziemy w dalszym ciągu ulicą Przełajską. Przy skrzyżowaniu z ulicą Łączkową znajduje się kapliczka Jezusa Frasobliwego. Z tablicy informacyjnej możemy wyczytać, że wybudowana została obok mogiły o okresie rozbiorów Polski na rozstaju dróg do granicy prusko-rosyjskiej. Ulica Przełajska zaprowadzi nas do ulicy Bytomskiej, która jest jedną z głównych ulic w centrum Czeladzi.Podsumowując, część Szlaku Husarii Polskiej w powiecie będzińskim mierzy 10,2 km. Opisana przez nas cała wędrówka to około 15 km, które można pokonać w umiarkowanym tempie 4-5 godzin, nie licząc czasu zwiedzania poszczególnych obiektów.
Polecamy wszystkim, którzy lubią spacerować i odkrywać piękno nie tylko dalekich zakątków kraju czy zagranicy, ale również najbliższej okolicy!