Kontrole kotłów na paliwo stałe w 2020 roku

• Prezes UOKiK weryfikuje, czy kotły na paliwo stałe spełniają wymagania określone w przepisach.
• Do tej pory wyeliminowaliśmy ponad 7,2 tys. ofert internetowych, a ponad 170 przedsiębiorców podjęło dobrowolne działania naprawcze - to efekty pracy ekspertów UOKiK oraz IH.
• Przedsiębiorca odpowiedzialny za sprzedaż kotła niespełniającego wymagań może zostać zobowiązany do jego odkupienia i demontażu.

Przy ostatnich falach mrozów powrócił problem smogu. Nasz smog od tego typu „Los Angeles” czy londyńskiego odróżnia wysokie stężenie pyłów (zwłaszcza PM10 i PM2,5) oraz benzopirenu, które pochodzą ze spalania węgla i paliw stałych w piecach węglowych. Kotły na paliwo stałe przeżywają obecnie swój renesans, a jest to spowodowane głównie wzrostem cen oleju opałowego i gazu. Inspekcja Handlowa sprawdza jakość i oznakowanie takich produktów. Kontroluje kotły dostępne zarówno w sieciach handlowych, jak i u producentów oraz w sprzedaży internetowej. Pobiera je także do badań laboratoryjnych.

– Zdrowie i bezpieczeństwo polskich konsumentów jest naszym priorytetem. Poprzez codzienne wybory jako społeczeństwo możemy wpłynąć na jakość powietrza, którym oddychamy. UOKiK wraz z Inspekcją Handlową prowadzą działania kontrolne, których celem jest wyeliminowanie z rynku tak zwanych „kopciuchów”, przyczyniających się do zanieczyszczania środowiska. Przez cały 2020 rok inspektorzy IH kontrolowali w sklepach m.in. rzetelność informowania konsumentów oraz spełnienie wymogów prawnych w dokumentacji technicznej, deklaracji zgodności, oznakowaniu CE, a także etykietach energetycznych kotłów na paliwo stałe. Laboratoryjnie zbadaliśmy prawie 50 modeli. Weryfikowaliśmy również oferty zamieszczane w internecie, usuwając tysiące z nich, które dotyczyły kotłów niespełniających wymagań – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.

Podsumowanie 2020 roku

W 2020 r. kontrolami objęliśmy łącznie 658 modeli kotłów, w tym laboratoryjnie zbadaliśmy 48 modeli. Badania były prowadzone od maja do grudnia 2020 r. na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przez akredytowane laboratorium posiadające doświadczenie w zakresie badań technicznych kotłów. Aż 284 modele miało wady formalne (np. oznakowanie i dokumentacja), a 12 okazało się nie spełniać obowiązujących poziomów emisji szkodliwych substancji (takich jak pył, tlenek węgla czy tlenki azotu). Jedno badanie przeprowadzono ponownie i uznano ten model za zgodny.

W 2020 roku pracownicy UOKiK oraz Inspekcji Handlowej sprawdzili 37 954 aukcje kotłów sprzedawanych na popularnych platformach (m.in. Allegro.pl, OLX.pl, sprzedajemy.pl, lento.pl, gumtree.pl, gratka.pl). Zakwestionowali 7 223 aukcje, na których sprzedawcy oferowali kotły niezgodne z wymaganiami. Prezes UOKiK poinformował właścicieli tych platform o obowiązujących przepisach i wnioskował o usunięcie takich ofert lub poprawienie ich. W większości przypadków zostały one usunięte.

Efekty działań UOKiK oraz Inspekcji Handlowej

• Do tej pory wszczęliśmy 22 postępowania administracyjne w sprawie 114 modeli kotłów na paliwo stałe (wadliwych pod kątem dokumentacji, jak i nieprawidłowości konstrukcyjnych). W trakcie działań Urzędu przedsiębiorcy dobrowolnie podjęli lub podejmują działania naprawcze, w tym przeprowadzają uzupełniające badania, aby potwierdzić zgodność kotłów ze wszystkimi wymaganiami.
• Zakończyliśmy 11 postępowań w związku z usunięciem niezgodności formalnych. 6 postępowań w tym zakresie jest w toku.
• W sprawie przekroczonych parametrów emisji aktualnie są prowadzone 4 postępowania w stosunku do 4 modeli kotłów. Urząd wszczął jedno postępowanie w związku z nieszczelnością kotła.

W trakcie realizowanych przez wojewódzkie inspektoraty IH kontroli kotłów na paliwo stałe w 171 przypadkach przedsiębiorcy odpowiedzialni za wprowadzenie kotłów na rynek podjęli dobrowolne działania naprawcze i uzupełnili wymagane informacje, np. o właściwym rodzaju paliwa, jakim należy palić.

W 28 sprawach inspektorzy zawiadomili organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na wprowadzeniu do obrotu kotłów niespełniających wymagań i mogących stanowić zagrożenie dla środowiska.

Pobierz listę zweryfikowanych produktów.

Porady dla konsumentów

- W wielu polskich domach znajdują się przestarzałe kotły, w których spalane są złej jakości paliwa, a w najgorszych przypadkach nawet odpady. Emitują one do atmosfery niebezpieczne dla zdrowia i życia szkodliwe substancje w wysokich stężeniach. Kotły i piece starej generacji często nie spełniają podstawowych norm dotyczących emisji pyłu i innych niebezpiecznych substancji, są zwyczajnie „trucicielami” – dodaje Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.

Podczas jednego z badań laboratoryjnych nakręciliśmy film, który pokazuje, jakie zagrożenie stwarza niesprawny kocioł. W tym przypadku przez nieszczelne drzwiczki wydobywa się dym i groźne gazy, stwarzające zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego à obejrzyj film.

Konsumencie, kupujesz kocioł na paliwo stałe? Zwróć uwagę na:

• Znak CE - musi być nim oznaczony każdy kocioł.
• Wykonanie kotła – np. jakość spawów, występowanie ostrych krawędzi, o które można się zranić.
• Wyposażenie kotła - kocioł musi mieć zawory bezpieczeństwa (np. przy sterowniku) oraz łatwo dostępny ogranicznik temperatury bezpieczeństwa (STB) – czyli system zabezpieczający wytwornicę ciepła przed przegrzaniem. Powinien być wyposażony w zawirowywacze, które montuje się w kanałach spalinowych kotłów. Zaburzają one ruch spalin po to, aby wymiana ciepła między gazami spalinowymi a krążącą w wymienniku kotła wodą była intensywna. Przekłada się to na wysoką sprawność urządzenia. Kocioł nie może mieć dodatkowego rusztu.
• Materiały, z jakich wykonano komorę kotła - w przypadku kotłów węglowych sprawdź, czy palenisko jest wyposażone w elementy ceramiczne, które akumulują ciepło. To pozwala uzyskać wysoką temperaturę, w której następuje dokładne spalanie substancji lotnych wydzielających się z paliwa i oznacza mniejszą emisję szkodliwych związków do atmosfery.
• Wskazanie rodzaju paliwa, jakim można palić w kotle – im więcej rodzajów paliwa można stosować, tym niższa może być sprawność urządzenia. Ponadto stosowanie paliwa innego niż wskazane przez producenta może zwiększyć emisję szkodliwych związków do atmosfery lub uszkodzić kocioł. Zwróć także uwagę czy tam, gdzie mieszkasz, nie obowiązuje zakaz używania danego rodzaju paliwa.
• Sprawność kotła wskazana przez producenta - im wyższa sprawność kotła, tym więcej ciepła można uzyskać z porcji paliwa, a zatem mniej go zużywać, nie zmniejszając komfortu cieplnego domowników.
• Sposób podawania paliwa - czy paliwo jest podawane ręcznie czy automatycznie – ten drugi sposób oszczędza twój czas.
• Sposób spalania paliwa - kotły ze spalaniem dolnym zużywają mniej paliwa. W takich piecach pali się tylko niewielka jego część, w dolnej części komory zasypowej.
• Pojemność komory zasypowej przy automatycznym podawaniu - jak długo kocioł będzie grzał bez konieczności uzupełniania paliwa.
• Sposób czyszczenia – produkty spalania (np. sadza) osadzają się na elementach kotła i mogą prowadzić do zmniejszenia jego sprawności lub nawet samozapłonu. Łatwy dostęp do paleniska pozwoli na utrzymanie urządzenia na odpowiednim poziomie sprawności. Kocioł może być wyposażony w system półautomatycznego oczyszczania, co ułatwi dbanie o jego sprawność. Jeżeli do czyszczenia i konserwacji konieczne są profesjonalne narzędzia (np. specjalne szczotki), to powinny być one dostarczone wraz z kotłem.
• Umieszczone przez producenta piktogramy ostrzegawcze, np. oznaczenie powierzchni, które mogą nagrzewać się podczas pracy lub wskazujących występowanie zagrożenia elektrycznego – producent powinien minimalizować zagrożenia dla użytkownika podczas eksploatacji kotła.
• Instrukcję obsługi, która musi być dla ciebie zrozumiała. Z instrukcji dowiesz się, jak zainstalować kocioł, czym i w jaki sposób palić. Jednocześnie w instrukcji lub dołączonej do kotła dokumentacji powinny się znaleźć informacje dotyczące demontażu, recyklingu lub utylizacji kotła po zakończeniu jego eksploatacji.
• Etykietę energetyczną, którą znajdziesz w miejscu sprzedaży. Pomoże ci ona porównać oferty i ułatwi wybór urządzenia, które jest jednocześnie oszczędne i wydajne. Najważniejszym parametrem pokazanym na etykiecie jest klasa efektywności energetycznej. Obecnie skala wynosi od A+++ (najlepsza) do D. Im wyższa klasa, tym bardziej efektywny kocioł i mniej energii zużywa do ogrzewania pomieszczeń. Wzory etykiet wraz z objaśnieniami dostępne są na stronie: www.uokik.gov.pl/kotly.
• Kartę informacyjną produktu, w której znajdziesz takie dane jak nazwa dostawcy lub jego logo, identyfikator modelu, klasa efektywności energetycznej, znamionowa moc cieplna w kW, współczynnik efektywności energetycznej czy sezonowa efektywność energetyczna ogrzewania pomieszczeń czyli informację na temat sprawności kotła (im wyższa, tym lepiej) oraz poziomu emisji pyłu, tlenku węgla czy tlenków azotu (czyli wpływu kotła na jakość powietrza).

Poniżej znajdziesz dopuszczalne wartości graniczne emisji szkodliwych związków (im niższa, tym kocioł mniej ich emituje):

Konsumencie, pamiętaj - zakup kotła niespełniającego wymagań ustawowych może w ciągu najbliższych lat wiązać się z poniesieniem wysokich kosztów demontażu niedozwolonego urządzenia oraz zakupem nowego. Jeżeli masz wątpliwości co do jakości lub oznakowania kotła, skontaktuj się z Inspekcją Handlową.

Przedsiębiorco - sprzedajesz lub produkujesz kotły?  Zapoznaj się z wymaganiami dotyczącymi tych produktów. Pamiętaj - podmiot odpowiedzialny za sprzedaż kotła niespełniającego wymagań będzie mógł zostać zobowiązany przez odpowiednie organy do odkupienia i demontażu takiego urządzenia.

Źródło: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów